Wainegene Kwaũrĩra Nguo Kĩharoinĩ Mũthenya Barigici
Rũgano rwa Mwendandũ na Wainegene Magĩetha Njũng’wa: Gĩcunjĩ gĩa Gatandatũ
Ugai ĩ tha…
Kuma rĩrĩa Wainegene akunyithirie Mwana wa Ngai itina no guo maũndũ make mambĩrĩirie kũhoboka. Kũrĩ aingĩ matũire metĩkĩtie ti gũkunyithia akunyithirie Mwana wa Ngai itina, atĩ nĩ we mwene Wainegene wakunyanire. No hau ti ho ũhoro ũrĩ, aca.
Maũndũ ma Wainegene kũhoboka matiambĩrĩirio nĩ gũkunya, kana gũkunyithia Mwana wa Ngai itina, o na gũtuĩka nĩ manyitanĩte na ũhoro ũcio. Nĩ ũndũ wa inegene rĩa Mwana wa Ngai gũkunywo itina, inegene rĩrĩa rĩatambire bũrũriinĩ mathaa manyinyi thutha wa gĩcanjama kĩu kuoneka kĩharoinĩ kĩa wĩyathi, mũingĩ wahanire ta ũyũ waheirwo maitho merũ na maitho macio merũ makĩambĩrĩria kũrora Wainegene na njĩra njerũ na makĩambĩrĩria kuona maũgũ na mawathe make.
Aingĩ moigaga maũndũ ma Wainegene mambĩrĩria kũhoboka nĩ we mwene wathire na mbere na kũmahobora makĩria, ta kũndũ amakagĩrĩria kana akamekĩra ngia mahoboke na ihenya.
No angĩ moigaga atĩ gũtirĩ hĩndĩ maũndũ ma Wainegene marĩ igũrũ rĩa ma, no mahanaga ta me igũrũ nĩ ũndũ wa imenyithia iria ahandĩte tũrĩmainĩ tuothe twa Magathĩti.
No kũrĩ moigaga aca, hau ti ho ihoboka rĩa Wainegene rĩambĩrĩirie, atĩ rĩambĩrĩrie biũ rĩrĩa mandĩkanĩire MOU na Aithĩramu atĩ mamũhe mĩtĩ yao nake aikarĩra njũng’wa amahe kanjimbo kao marĩ oiki meyathage na mawatho mao ma Sharia, na nĩ kĩo mũingĩ warakarire.
No athuri na atumia akũrũ matiarĩ na mĩario mĩingĩ, moigaga atĩ yenda mũno ĩkũũraga rũrĩra, na kahiũ kohĩga mũno gatemaga mũnori.
Ũndũ ũrĩa andũ othe metĩkanagĩria warĩ atĩ, Wainegene nĩ we warĩ kiambĩrĩria kĩa ihoboka rĩu rĩake, nĩ ũndũ wa mũkoroko wake wa ũikarĩri wa njũng’wa, na ũrũmĩrĩri wake wa mĩcingũ yothe tiga ĩrĩa ĩĩrĩ yerirwo yoinire hiti kũgũrũ.
Nake Wainegene tondũ gũtuĩkaga nĩ amenyire o na gũtarĩ kũrakĩa atĩ maũndũ make nĩ mambĩrĩirie kũhoboka, ndarĩire marĩgu no mumo wake aharĩirie na makĩroka kĩharoinĩ o kĩu kĩa wĩyathi mũthenya wa Njuma. Andũ arĩa maikaraga hakuhĩ na kĩharo kĩu hamwe na arĩa maikaraga gũkuhĩ na njĩra iria ciagereirwo nĩ Wainegene na mumo wake, mokĩririo nĩ inegene na mũhũyũko wa mũtongoro ũcio wa Wainegene kĩroko tene ngware ikĩgamba, kana rĩrĩa Mara ateire nyina tondũ nĩ guo mumo werekeire kĩharoinĩ.
Amwe ao nĩ moimire mũtongoro ũcio thutha kinya kĩharoinĩ kĩa wĩyathi, o ta mũtugo ũrĩa wamenyeretwo nĩ andũ, makĩria hĩndĩ ta ĩyo ya wethi wa njũng’wa. Kĩharo kwoguo kĩarĩ na andũ gĩkundi kĩnene rĩrĩa Wainegene aingĩrire ta thaa inya cia rũcinĩ thutha wa mĩgangaro ya mumo ya kũnyugutanĩra njungwa igũrũ ta mũbira wa moko hamwe na kũina nyĩmbo cia gũkumia Wainegene na tũnjimbo twake.
Wainegene aingĩrire kĩharo ehumbĩte nguo cia marangi ma macungwa, mũcaati wagũĩrĩire igũrũ wa mũbuto ũtaarĩ wa gũthinĩkĩrwo na warĩ na mĩcoro ĩtatu mĩirũ yaikũrũkanĩtie na ibungo mwena wa ũmotho. Mũthũ wake wa sombrero warĩ o mũtwe ta mũtugo.
Oimĩtwo thutha nĩ arangĩri ake atatũ, Wainegene akĩhaica ngathĩ cia gĩtara gĩa kwarĩrio oyete guoko gwake kwa ũrĩo na igũrũ agĩgũceragia mwena na mwena na guo mumo wona ũguo no kũhũyũka ũkiugaga, macungwa hũiyĩ!
Ndacoka haha kĩharoinĩ kĩa wĩyathi nĩ ũndũ nĩ ndĩraheirwo ũhoro nĩ araika, arĩa rĩu maranjerera kaingĩ kaingĩ, atĩ ngumo yakwa nĩ yambĩrĩirie kũgũa na maũndũ makwa makambĩrĩria kũhoboka, Wainegene akĩambĩrĩria mĩario yake, o na atageithanĩtie tiga o kũinia guoko akĩhaica gĩtarainĩĩ gĩa kwarĩrio.
Ndĩrenda kũmũmenyithia atĩ, Wainegene agĩthiĩ na mbere na mĩario, thũ ciakwa nĩ nyingĩ mũno na nĩ cio irahũra mĩhuhu ĩyo, no maũndũ makwa marĩ o igũrũ ta tene. Kuma rĩrĩa ndahandire imenyithia tũrĩmainĩ na tũthũngũriinĩ tuothe twa Magathĩti ma maratathi na ma nendainĩ, ngumo yakwa ĩtũraga ĩrĩ igũrũ na gũtirĩ kĩndũ kĩngĩmĩenyenyia. Nĩ kĩo ndagĩcoka haha kĩharoinĩ gĩkĩ ndĩmũmenyithie atĩ mũtigane na mĩhuhu ĩyo ĩrathiũrũrũka bũrũriinĩ mũnengere njũng’wa ndĩyatage na yo, tondũ kahinda gakwa rĩu nĩ gakinyu ga kũmĩikarĩra.
Wainegene nĩ athire na mbere na mĩario yake atekũhurũka nĩ ũrĩa akeretwo nĩ marakara mũmero makahana ta maya maregeire mũmero nake akoneka ta arĩ marakara macio ahatũraga mũmeroinĩ wake na mĩario, nĩ kĩo atherũkaga o ndeto gũtherũka.
O agĩtherũkaga ndeto, Wainegene nĩ ambĩrĩirie kuoneka ta ũyũ waragia acũngĩte, tondũ rĩmwe nĩ ahingaga maitho o agĩtherũkaga ndeto aroretie mũtwe igũrũ. Nĩ aririkanirie arĩa marĩ kĩharoinĩ kĩu ũrĩa amerĩte rĩrĩa erĩgĩte ho atĩ we ekũgayania bũrũri tũcunjĩ twa manjimbo kũrĩ ndũrĩrĩ ciothe na acoke atunye itonga macumo ma cio akigayagĩra ngĩa kinya bũrũri wothe ũiganane kererere.
Rĩu endaga kũmenyithia mũingĩ wothe warĩ kĩharoinĩ kĩu kĩrĩa kĩngĩgiria maũndũ make mahoboke, ta ũguo mũhuhu woigaga.
Ambĩrĩirie na kũruta ngũbia ya sombrero mũtwe akĩmĩgũithia hau thĩ magũrũinĩ make ahana ta ũyũ ũrĩ o toro. Arangĩri ake atatũ makĩhana ta mekũmuoera ngũbia ĩyo no akĩmarũgamia na guoko, matiamĩoire. Wainegene akiuga ekwaria cararũkũ tondũ o na kaba andũ mamũmenere kwĩyaria handũ ha mamũime njũng’wa age gĩa kwiyataga na kĩo, na nĩ arĩkĩtie kũmenyithia amũteithĩrĩria a mũrĩmo arĩa mamũnengerete hama, atĩ ndangĩhotwo nĩ mũndũ ũngĩ nĩ ũrĩa ahandĩte imenyithia tũthũngũriinĩ tuothe twa Magathĩti bũrũriinĩ cia kũgayũkania mũingĩ wa bũrũri kĩndũrĩrĩ.
Gũtirĩ gaturi ka bũrũri karĩ na gathũngũri gatoĩ ũhoro ũcio wa imenyithia ciake, kana gakaga kuona kĩbica gĩake gĩa kĩũga kĩmũigana kĩrĩa kĩarũmanagĩrĩra na imenyithia icio tũrĩmainĩ tũrĩa twarĩ bata makĩria, ta twa magomanĩro ma irĩma cia Magathĩti, kwa mũhiano.
O ahana ta arĩ toro kĩrotoinĩ, akĩaũra mũcaati ũrĩa ekĩrĩte akĩũgũithia o hau magũrũinĩ make harĩa ngũbia yarĩ. Amũrangĩri ningĩ makĩhana ta marenda kũmuoera mũcaati ũcio, no akĩmarũgamia na guoko o ta hau kabere, magĩtĩmĩra magũrũinĩ make no matiamuoeire mũcaati.
Mũtumia warĩ mũniaru agĩikia maitho mwena na mwena ona ũrĩa gwathiaga na akĩhonokwo nĩ mĩario, agĩthanda rũbu rũmwe rũrũmĩrĩirwo nĩ ciugo ici:
Ngai Baba, kaĩ Wainegene egũtuonia nderu cia gĩthũri ta Waigoko?
Kĩharo rĩu gĩgĩkirwo ngiria, tiga no itherũka rĩa ndeto kuma kanuainĩ ka Wainegene gũtiarĩ mũgambo ũngĩ waiguagwo. Na rĩu Wainegene akĩhana ta ahaicĩte ngathĩ ĩngĩ ya kĩroto tondũ mũtwe rĩu awoyete igũrũ makĩria na mĩario yake ĩkĩgarũrũka ĩkĩhana ya mũndũ ũroimbũra mathahu make.
Wa mbere, Wainegene agĩthiĩ na mbere na mĩario, niĩ nĩ ndutĩte wĩra mũingĩ mũno wa kũgayũkania mũingĩ wothe kĩndũrĩrĩ na kĩmawĩra hamwe na kĩirathi na kĩngathĩ na wa kwĩrĩra o rũrĩrĩ kanjimbo ka ruo. Nĩ kĩo itarĩ ndĩramenya rumena rũrũ rũkuĩtwo nĩ mũhuhu ũrĩa ũrathiũrũrũka bũrũri wa kuga atĩ maũndũ makwa nĩ mambĩrĩirie kũhoboka rũroima.
Ningĩ o na ingĩkunya kana ngunyithie Mwana wa Ngai itina kaĩ ũcio arĩ ũndũ mũnene atĩa ũngĩnjagithia njũng’wa, Wainegene akĩyũria na agĩcoka agĩthiĩ na mbere na itherũka rĩa ndeto. Mũgambo wa mũtumia o ũrĩa wathandĩte rũbu hau kabere ũkĩhana ta watũrania rĩera maita merĩ nĩ ũrĩa kĩharo gĩakirĩtwo tiga no itherũka rĩa Wainegene:
Ngai Baba!
Nake Wainegene akĩhana ta ũyũ wekĩrwo ngia ĩngĩ ya kwambambata kĩrotoinĩ giake na itherũka rĩa ndeto rĩtathiraga, agĩtheruka o gũtherũka, na akĩambĩrĩria kũbungũra ibungo cia mũbuto ta ũyũ wendaga kuwaũra.
Atumia marĩ mwena wa ũmotho wa gĩtara gĩa kwarĩrio makĩiguo makĩnuguna, magĩcoka magĩkira no rĩu makĩrũgama na igũrũ ta kũndũ meharagĩria kũigĩrĩra ndira ciande Wainegene angĩhĩtia aũre mũbuto wake.
Nake Wainegene no gũtherũka ndeto o akĩohoraga mũbuto ibungo hamwe na kũregeria mucibi. Na rĩu akĩambĩrĩria gũita rũta ta mũndũ warĩ na thuti ya kurĩa nyama aiguĩte mũcingũ handũ, mũtwe wake ũrorete o igũrũ na maitho make makĩbucabucagia ta ũyũ ũracũnga nugũta ĩmwe na akagurumũka nuguta ĩyo ĩngĩ, o ũguo o ũguo o agĩtherũkaga ndeto gũtherũka.
Nĩ ngumbũra marĩa mothe mahatĩte ngoro na mũmero tondũ ingĩaga njũng’wa rita rĩrĩ ndingĩkamĩona rĩngĩ, na arĩa me mĩrĩmo njĩrĩire NSE, mambiacara, na wendia wa mahama mao bũrũriinĩ ũyũ ndiũĩ ũrĩa mangĩnjĩka ingĩaga kũnengerwo njũng’wa ĩno ndĩyatage na yo, kana njuge twiyatage na yo twĩ hamwe nao.
Wainegene akĩrĩkia kũhingũra ibungo cia mũbuto na kuohora mũcibi na rĩu akĩgũithia mũbuto mwena ũmwe kinya hakuhĩ iruinĩ no agĩikara aũnyitĩrĩire na njara mwena ũyũ ũngĩ, na agĩthiĩ na mbere na itherũka rĩa ndeto o ahingĩte maitho oyete mũtwe na igũrũ o akĩbucabucagia maitho o ta hau kabere, mũhũyũ wa mata na guo ũkĩambĩrĩria kwĩiganĩrĩra mĩthiainĩ ya mĩena yerĩ ya kanua gake no ndatithagia no gũtheũka atherũkaga ndeto gũtherũka.
Rĩrĩa andũ mambĩrĩirie gwĩtĩkia atĩ nĩ ma Wainegene erekeire kwaũra nguo kĩharoinĩ kĩa wĩyathi mũthenya barigici, amwe makĩambirĩria gwĩtunya nduma marorete na kũrĩa moyagĩra matatũ cia kũinũka kwao, arĩa angĩ marorete na ya taũni. Kĩharo gĩkĩambĩrĩria gũthathaũka, na rĩu gĩkĩhana ta gĩtarĩ gĩtumanu mũno.
Kwoguo ti andũ othe arĩa mekinyĩtie kĩharoinĩ kĩu monire Wainegene akĩaũra mũbuto. Ambire kwaũra mũbuto kũgũrũ kwa ũrio o agĩtherũkaga ndeto na akĩamba gũtithia ataũrĩte kũgũrũ gũkũ kũngĩ kwa ũmotho.
Hau nĩ ho mũtumia ũrĩa wathandĩte rũbu hau kabere athandire rũbu rũngĩ, no rĩu rũkĩamũkĩrio nĩ atumia angĩ marĩ kĩharoinĩ, na me hamwe makĩambĩrĩria gwĩtunya nduma, makĩinũka. Akiuma harĩa aikarĩte, mũtumia ũcio nĩ athandire rũbu rũngĩ rwa mgambo wa igũrũ makĩria na mĩario yake ya mũthia ĩgĩtigwo rĩerainĩ rĩa kĩharo kĩa wĩyathi:
Ngai Baba
Ngai Baba
Ũkai muone na ti na gũkũ ndĩ!
Oigire ciugo icio akĩĩgũthagũthaga ciero ciake cierĩ mwena na mwena, na agĩthiĩ akĩĩgũthagũthaga o ũguo kinya akĩbuĩria.
Nake Wainegene no gũtherũka ndeto atherũkaga, ahana ta ũyũ warĩ o kĩrotoinĩ aroretie mũtwe na maitho make o igũrũ, na kũbucabucia gũtathiraga.
Githĩ ndiĩrĩga kũmũmenyithia o haha kĩharoinĩ gĩkĩ atĩ ngoragwo ndĩ wa mĩena ĩĩrĩ ta rũhiũ rwa njora, Wainegene akĩũria no ndetereire macokio agĩthiĩ o na mbere na itherũka:
Nĩ niĩ ndoigĩte Mwendandũ tosha
Na rĩu ndĩroiga Mwendandũ toka
Nĩ niĩ ndatunyithirie Wagathiarĩ njũng’wa
Na rĩu ndĩrenda andũ ake mahe njũng’wa
Nĩ niĩ ndaikithĩirie Wagathiarĩ ndoro
Na ngĩigĩrĩra Mwendandũ
Nĩ niĩ ndagiririe Kĩambi Watho gĩtĩkĩrwo nĩ mũingĩ
Ngĩcoka ngiuga nĩ Mwendandũ waremwo nĩ wĩra
Nĩ niĩ ndathugundire mafia ma kĩrĩmainĩ gĩa Kĩrĩnyaga
Ngicoka ngĩra mũingĩ nĩ ũũkamwene wa Mwendandũ
Nĩ niĩ njambagia bũrũri ũyũ mĩrĩmo
Ngacoka ngaũhaka maguta na tũhama na tũnjimbo na tũcungwa
Nĩ niĩ nyambagĩrĩria ngũĩ
Ngacoka ngaigĩrĩra Mwendandũ wagi thayũ bũrũriinĩ
Nĩ niĩ ndĩragayania bũrũri tũcere
Ngacoka ngoiga ndĩ mũwaki
Nĩ niĩ ndĩrerĩra Ithĩramu kanjimbo
Ngacoka ngakana thakame ĩrĩ o iromoinĩ
Githĩ mũtirĩ na maitho inyuothe
Kaĩ mũtarona nĩ ma ndĩ wa mĩena ĩĩrĩ
Ta rũhiũ rwa njora
Rehei njũngw’a ĩno njikarĩre
Nĩ guo ndĩyatage na yo
Wainegene rĩu akĩamba gũtithia hanini, agĩcoka akĩambĩrĩria kwaũra bethiti ta kũndũ ekwambĩte kũriganĩrwo nĩ ũrĩa egwĩkaga, na agĩthiĩ o na mbere na gũtherũka ndeto, no rĩu mũgambo wake nĩ wagwĩte na ndwaiguagwo nĩ arĩa marĩ haraya tondũ o na tũkero twĩrĩ tũrĩa anyitĩte ngumbaco na guoko kwa ũrĩo nĩ ariganagĩrwo nĩ gũtũigĩrĩra iromoinĩ ciake rĩmwe na rĩmwe.
Rĩrĩa Wainegene arĩkirie kũruta bethiti na guoko kwa ũmotho na akĩmĩgũithia magũrũinĩ make, nĩ guo gĩkundi kĩrĩa kĩarĩ kĩnene gĩetunyire nduma, na rĩu kĩharo gĩgĩtigwo Wainegene na mumo wake, na hihi andũ angĩ anyinyi arĩa mendaga kuona kana Wainegene nĩ ekwaũra kinya thurwarĩ yake ya thĩiniĩ, ĩrĩa kaingĩ ĩtagwo kanyitĩrĩri.
Ũhoro wa Wainegene kwaũrĩra nguo kĩharoinĩ nĩ watambire na ihenya mũno, na amwe moigaga nĩ ma aũrire kinya kanyitĩrĩri, no angĩ makoiga atĩ nĩ agurumũrirwo kuma kĩrotoinĩ gĩake rĩrĩa mumo wake wetĩkirie nĩ ma nĩ akwaũra kinya kanyitĩrĩri, na kwoguo atĩ kau ndaũrire. Gũtuĩkaga gũtiarĩ andũ a matũũra arĩa moimĩte mutongoro wa mumo thutha matigarĩte Wainegene agĩũkĩrio tiga hihi erĩ kana atatũ.
No o na oimbũra mawara make o na gũtuĩka amoimbũrire ahana ta ũyũ warĩ mũhũgũyu e kĩrotoinĩ, mũingĩ wahanire ta ũyũ wahingũka maitho kana ta ũyũ wagĩire na maitho mangĩ merũ, na ũkĩambĩrĩria kuona Wainegene atarĩ mũndũ wa kwĩhokerwo ũikarĩri wa njũng’wa ya bũrũri.
Na maũndũ ma Wainegene magĩthiĩ na mbere na kũhoboka, na yo ngumo yake ĩgĩthiĩ na mbere na gũtharara.
Aingĩ meyũragia atĩrĩrĩ, hihi Wainegene nĩ agekinyia kĩharoinĩ kĩu mũthenya wa Kiumia, kana njono cia kwaũra nguo itikamũreka? Nao arĩa angĩ moigaga, Ngai Baba, gũtirĩ itonagwo bũrũriinĩ ũyũ witũ angĩkorwo nĩ Wainegene Waũrĩra nguo kĩharoinĩ mũthenya barigici.
Kũrĩ o angĩ moranagia atĩrĩ, hihi nake Wamũciĩ ekwaya kwaũra nguo ciake agirie mũcamanio wa rũciũ Kiumia ũhinge na aroneka ta arĩ wa mwĩgerekanio?
Gĩeterero ti kĩinaino, rĩu kwarokaga gũkĩa kwĩ mũthenya wa Kiumia, mũthenya ũrĩa mũingĩ warũrũnganaga kĩharoinĩ kĩa wĩyathi wĩiguĩre mĩario ya kũhonia mĩrĩmu ya Gwakwo na Kũhũyũka, narĩ hihi mĩrimũ ĩyo ĩtunye nduma nĩ guo bũrũri ũtũũre na thayũ. Gĩeterero ti kĩinaino, nĩ guo aingĩ matũũrainĩ mothe moigaga.
Cokai haha Kiumia kĩngĩ mũtegete matũ ndĩmũganĩre cia Mwendandũ na Wainegene magĩetha njũng’wa!
O rĩngĩ RIRIKANA, mũtĩ ũgĩaga bata nĩ gũikio irebeinĩ hĩndĩ ya gĩthurano. We wĩ na guo, menyerera ndũkanacererwo mũthenya wa gĩthurano wakinya. Gurumũka na mũtĩ waku na ũgurumũre angĩ ikũmi. Mũndũ ũmwe ndeheragĩrwo njĩra. Karumbeta nĩ kahuhe, na guo coro ũrĩ thutha!
Thaaai!
Hihinya ndari ũthome rũgano rwa Mwendandũ na Wainegene Magĩetha Njũng’wa, gĩcunjĩ kĩa: 1 , 2, 3, 4, 5
Ugai ĩ tha…
Kuma rĩrĩa Wainegene akunyithirie Mwana wa Ngai itina no guo maũndũ make mambĩrĩirie kũhoboka. Kũrĩ aingĩ matũire metĩkĩtie ti gũkunyithia akunyithirie Mwana wa Ngai itina, atĩ nĩ we mwene Wainegene wakunyanire. No hau ti ho ũhoro ũrĩ, aca.
Maũndũ ma Wainegene kũhoboka matiambĩrĩirio nĩ gũkunya, kana gũkunyithia Mwana wa Ngai itina, o na gũtuĩka nĩ manyitanĩte na ũhoro ũcio. Nĩ ũndũ wa inegene rĩa Mwana wa Ngai gũkunywo itina, inegene rĩrĩa rĩatambire bũrũriinĩ mathaa manyinyi thutha wa gĩcanjama kĩu kuoneka kĩharoinĩ kĩa wĩyathi, mũingĩ wahanire ta ũyũ waheirwo maitho merũ na maitho macio merũ makĩambĩrĩria kũrora Wainegene na njĩra njerũ na makĩambĩrĩria kuona maũgũ na mawathe make.
Aingĩ moigaga maũndũ ma Wainegene mambĩrĩria kũhoboka nĩ we mwene wathire na mbere na kũmahobora makĩria, ta kũndũ amakagĩrĩria kana akamekĩra ngia mahoboke na ihenya.
No angĩ moigaga atĩ gũtirĩ hĩndĩ maũndũ ma Wainegene marĩ igũrũ rĩa ma, no mahanaga ta me igũrũ nĩ ũndũ wa imenyithia iria ahandĩte tũrĩmainĩ tuothe twa Magathĩti.
No kũrĩ moigaga aca, hau ti ho ihoboka rĩa Wainegene rĩambĩrĩirie, atĩ rĩambĩrĩrie biũ rĩrĩa mandĩkanĩire MOU na Aithĩramu atĩ mamũhe mĩtĩ yao nake aikarĩra njũng’wa amahe kanjimbo kao marĩ oiki meyathage na mawatho mao ma Sharia, na nĩ kĩo mũingĩ warakarire.
No athuri na atumia akũrũ matiarĩ na mĩario mĩingĩ, moigaga atĩ yenda mũno ĩkũũraga rũrĩra, na kahiũ kohĩga mũno gatemaga mũnori.
Ũndũ ũrĩa andũ othe metĩkanagĩria warĩ atĩ, Wainegene nĩ we warĩ kiambĩrĩria kĩa ihoboka rĩu rĩake, nĩ ũndũ wa mũkoroko wake wa ũikarĩri wa njũng’wa, na ũrũmĩrĩri wake wa mĩcingũ yothe tiga ĩrĩa ĩĩrĩ yerirwo yoinire hiti kũgũrũ.
Nake Wainegene tondũ gũtuĩkaga nĩ amenyire o na gũtarĩ kũrakĩa atĩ maũndũ make nĩ mambĩrĩirie kũhoboka, ndarĩire marĩgu no mumo wake aharĩirie na makĩroka kĩharoinĩ o kĩu kĩa wĩyathi mũthenya wa Njuma. Andũ arĩa maikaraga hakuhĩ na kĩharo kĩu hamwe na arĩa maikaraga gũkuhĩ na njĩra iria ciagereirwo nĩ Wainegene na mumo wake, mokĩririo nĩ inegene na mũhũyũko wa mũtongoro ũcio wa Wainegene kĩroko tene ngware ikĩgamba, kana rĩrĩa Mara ateire nyina tondũ nĩ guo mumo werekeire kĩharoinĩ.
Amwe ao nĩ moimire mũtongoro ũcio thutha kinya kĩharoinĩ kĩa wĩyathi, o ta mũtugo ũrĩa wamenyeretwo nĩ andũ, makĩria hĩndĩ ta ĩyo ya wethi wa njũng’wa. Kĩharo kwoguo kĩarĩ na andũ gĩkundi kĩnene rĩrĩa Wainegene aingĩrire ta thaa inya cia rũcinĩ thutha wa mĩgangaro ya mumo ya kũnyugutanĩra njungwa igũrũ ta mũbira wa moko hamwe na kũina nyĩmbo cia gũkumia Wainegene na tũnjimbo twake.
Wainegene aingĩrire kĩharo ehumbĩte nguo cia marangi ma macungwa, mũcaati wagũĩrĩire igũrũ wa mũbuto ũtaarĩ wa gũthinĩkĩrwo na warĩ na mĩcoro ĩtatu mĩirũ yaikũrũkanĩtie na ibungo mwena wa ũmotho. Mũthũ wake wa sombrero warĩ o mũtwe ta mũtugo.
Oimĩtwo thutha nĩ arangĩri ake atatũ, Wainegene akĩhaica ngathĩ cia gĩtara gĩa kwarĩrio oyete guoko gwake kwa ũrĩo na igũrũ agĩgũceragia mwena na mwena na guo mumo wona ũguo no kũhũyũka ũkiugaga, macungwa hũiyĩ!
Ndacoka haha kĩharoinĩ kĩa wĩyathi nĩ ũndũ nĩ ndĩraheirwo ũhoro nĩ araika, arĩa rĩu maranjerera kaingĩ kaingĩ, atĩ ngumo yakwa nĩ yambĩrĩirie kũgũa na maũndũ makwa makambĩrĩria kũhoboka, Wainegene akĩambĩrĩria mĩario yake, o na atageithanĩtie tiga o kũinia guoko akĩhaica gĩtarainĩĩ gĩa kwarĩrio.
Ndĩrenda kũmũmenyithia atĩ, Wainegene agĩthiĩ na mbere na mĩario, thũ ciakwa nĩ nyingĩ mũno na nĩ cio irahũra mĩhuhu ĩyo, no maũndũ makwa marĩ o igũrũ ta tene. Kuma rĩrĩa ndahandire imenyithia tũrĩmainĩ na tũthũngũriinĩ tuothe twa Magathĩti ma maratathi na ma nendainĩ, ngumo yakwa ĩtũraga ĩrĩ igũrũ na gũtirĩ kĩndũ kĩngĩmĩenyenyia. Nĩ kĩo ndagĩcoka haha kĩharoinĩ gĩkĩ ndĩmũmenyithie atĩ mũtigane na mĩhuhu ĩyo ĩrathiũrũrũka bũrũriinĩ mũnengere njũng’wa ndĩyatage na yo, tondũ kahinda gakwa rĩu nĩ gakinyu ga kũmĩikarĩra.
Wainegene nĩ athire na mbere na mĩario yake atekũhurũka nĩ ũrĩa akeretwo nĩ marakara mũmero makahana ta maya maregeire mũmero nake akoneka ta arĩ marakara macio ahatũraga mũmeroinĩ wake na mĩario, nĩ kĩo atherũkaga o ndeto gũtherũka.
O agĩtherũkaga ndeto, Wainegene nĩ ambĩrĩirie kuoneka ta ũyũ waragia acũngĩte, tondũ rĩmwe nĩ ahingaga maitho o agĩtherũkaga ndeto aroretie mũtwe igũrũ. Nĩ aririkanirie arĩa marĩ kĩharoinĩ kĩu ũrĩa amerĩte rĩrĩa erĩgĩte ho atĩ we ekũgayania bũrũri tũcunjĩ twa manjimbo kũrĩ ndũrĩrĩ ciothe na acoke atunye itonga macumo ma cio akigayagĩra ngĩa kinya bũrũri wothe ũiganane kererere.
Rĩu endaga kũmenyithia mũingĩ wothe warĩ kĩharoinĩ kĩu kĩrĩa kĩngĩgiria maũndũ make mahoboke, ta ũguo mũhuhu woigaga.
Ambĩrĩirie na kũruta ngũbia ya sombrero mũtwe akĩmĩgũithia hau thĩ magũrũinĩ make ahana ta ũyũ ũrĩ o toro. Arangĩri ake atatũ makĩhana ta mekũmuoera ngũbia ĩyo no akĩmarũgamia na guoko, matiamĩoire. Wainegene akiuga ekwaria cararũkũ tondũ o na kaba andũ mamũmenere kwĩyaria handũ ha mamũime njũng’wa age gĩa kwiyataga na kĩo, na nĩ arĩkĩtie kũmenyithia amũteithĩrĩria a mũrĩmo arĩa mamũnengerete hama, atĩ ndangĩhotwo nĩ mũndũ ũngĩ nĩ ũrĩa ahandĩte imenyithia tũthũngũriinĩ tuothe twa Magathĩti bũrũriinĩ cia kũgayũkania mũingĩ wa bũrũri kĩndũrĩrĩ.
Gũtirĩ gaturi ka bũrũri karĩ na gathũngũri gatoĩ ũhoro ũcio wa imenyithia ciake, kana gakaga kuona kĩbica gĩake gĩa kĩũga kĩmũigana kĩrĩa kĩarũmanagĩrĩra na imenyithia icio tũrĩmainĩ tũrĩa twarĩ bata makĩria, ta twa magomanĩro ma irĩma cia Magathĩti, kwa mũhiano.
O ahana ta arĩ toro kĩrotoinĩ, akĩaũra mũcaati ũrĩa ekĩrĩte akĩũgũithia o hau magũrũinĩ make harĩa ngũbia yarĩ. Amũrangĩri ningĩ makĩhana ta marenda kũmuoera mũcaati ũcio, no akĩmarũgamia na guoko o ta hau kabere, magĩtĩmĩra magũrũinĩ make no matiamuoeire mũcaati.
Mũtumia warĩ mũniaru agĩikia maitho mwena na mwena ona ũrĩa gwathiaga na akĩhonokwo nĩ mĩario, agĩthanda rũbu rũmwe rũrũmĩrĩirwo nĩ ciugo ici:
Ngai Baba, kaĩ Wainegene egũtuonia nderu cia gĩthũri ta Waigoko?
Kĩharo rĩu gĩgĩkirwo ngiria, tiga no itherũka rĩa ndeto kuma kanuainĩ ka Wainegene gũtiarĩ mũgambo ũngĩ waiguagwo. Na rĩu Wainegene akĩhana ta ahaicĩte ngathĩ ĩngĩ ya kĩroto tondũ mũtwe rĩu awoyete igũrũ makĩria na mĩario yake ĩkĩgarũrũka ĩkĩhana ya mũndũ ũroimbũra mathahu make.
Wa mbere, Wainegene agĩthiĩ na mbere na mĩario, niĩ nĩ ndutĩte wĩra mũingĩ mũno wa kũgayũkania mũingĩ wothe kĩndũrĩrĩ na kĩmawĩra hamwe na kĩirathi na kĩngathĩ na wa kwĩrĩra o rũrĩrĩ kanjimbo ka ruo. Nĩ kĩo itarĩ ndĩramenya rumena rũrũ rũkuĩtwo nĩ mũhuhu ũrĩa ũrathiũrũrũka bũrũri wa kuga atĩ maũndũ makwa nĩ mambĩrĩirie kũhoboka rũroima.
Ningĩ o na ingĩkunya kana ngunyithie Mwana wa Ngai itina kaĩ ũcio arĩ ũndũ mũnene atĩa ũngĩnjagithia njũng’wa, Wainegene akĩyũria na agĩcoka agĩthiĩ na mbere na itherũka rĩa ndeto. Mũgambo wa mũtumia o ũrĩa wathandĩte rũbu hau kabere ũkĩhana ta watũrania rĩera maita merĩ nĩ ũrĩa kĩharo gĩakirĩtwo tiga no itherũka rĩa Wainegene:
Ngai Baba!
Nake Wainegene akĩhana ta ũyũ wekĩrwo ngia ĩngĩ ya kwambambata kĩrotoinĩ giake na itherũka rĩa ndeto rĩtathiraga, agĩtheruka o gũtherũka, na akĩambĩrĩria kũbungũra ibungo cia mũbuto ta ũyũ wendaga kuwaũra.
Atumia marĩ mwena wa ũmotho wa gĩtara gĩa kwarĩrio makĩiguo makĩnuguna, magĩcoka magĩkira no rĩu makĩrũgama na igũrũ ta kũndũ meharagĩria kũigĩrĩra ndira ciande Wainegene angĩhĩtia aũre mũbuto wake.
Nake Wainegene no gũtherũka ndeto o akĩohoraga mũbuto ibungo hamwe na kũregeria mucibi. Na rĩu akĩambĩrĩria gũita rũta ta mũndũ warĩ na thuti ya kurĩa nyama aiguĩte mũcingũ handũ, mũtwe wake ũrorete o igũrũ na maitho make makĩbucabucagia ta ũyũ ũracũnga nugũta ĩmwe na akagurumũka nuguta ĩyo ĩngĩ, o ũguo o ũguo o agĩtherũkaga ndeto gũtherũka.
Nĩ ngumbũra marĩa mothe mahatĩte ngoro na mũmero tondũ ingĩaga njũng’wa rita rĩrĩ ndingĩkamĩona rĩngĩ, na arĩa me mĩrĩmo njĩrĩire NSE, mambiacara, na wendia wa mahama mao bũrũriinĩ ũyũ ndiũĩ ũrĩa mangĩnjĩka ingĩaga kũnengerwo njũng’wa ĩno ndĩyatage na yo, kana njuge twiyatage na yo twĩ hamwe nao.
Wainegene akĩrĩkia kũhingũra ibungo cia mũbuto na kuohora mũcibi na rĩu akĩgũithia mũbuto mwena ũmwe kinya hakuhĩ iruinĩ no agĩikara aũnyitĩrĩire na njara mwena ũyũ ũngĩ, na agĩthiĩ na mbere na itherũka rĩa ndeto o ahingĩte maitho oyete mũtwe na igũrũ o akĩbucabucagia maitho o ta hau kabere, mũhũyũ wa mata na guo ũkĩambĩrĩria kwĩiganĩrĩra mĩthiainĩ ya mĩena yerĩ ya kanua gake no ndatithagia no gũtheũka atherũkaga ndeto gũtherũka.
Rĩrĩa andũ mambĩrĩirie gwĩtĩkia atĩ nĩ ma Wainegene erekeire kwaũra nguo kĩharoinĩ kĩa wĩyathi mũthenya barigici, amwe makĩambirĩria gwĩtunya nduma marorete na kũrĩa moyagĩra matatũ cia kũinũka kwao, arĩa angĩ marorete na ya taũni. Kĩharo gĩkĩambĩrĩria gũthathaũka, na rĩu gĩkĩhana ta gĩtarĩ gĩtumanu mũno.
Kwoguo ti andũ othe arĩa mekinyĩtie kĩharoinĩ kĩu monire Wainegene akĩaũra mũbuto. Ambire kwaũra mũbuto kũgũrũ kwa ũrio o agĩtherũkaga ndeto na akĩamba gũtithia ataũrĩte kũgũrũ gũkũ kũngĩ kwa ũmotho.
Hau nĩ ho mũtumia ũrĩa wathandĩte rũbu hau kabere athandire rũbu rũngĩ, no rĩu rũkĩamũkĩrio nĩ atumia angĩ marĩ kĩharoinĩ, na me hamwe makĩambĩrĩria gwĩtunya nduma, makĩinũka. Akiuma harĩa aikarĩte, mũtumia ũcio nĩ athandire rũbu rũngĩ rwa mgambo wa igũrũ makĩria na mĩario yake ya mũthia ĩgĩtigwo rĩerainĩ rĩa kĩharo kĩa wĩyathi:
Ngai Baba
Ngai Baba
Ũkai muone na ti na gũkũ ndĩ!
Oigire ciugo icio akĩĩgũthagũthaga ciero ciake cierĩ mwena na mwena, na agĩthiĩ akĩĩgũthagũthaga o ũguo kinya akĩbuĩria.
Nake Wainegene no gũtherũka ndeto atherũkaga, ahana ta ũyũ warĩ o kĩrotoinĩ aroretie mũtwe na maitho make o igũrũ, na kũbucabucia gũtathiraga.
Githĩ ndiĩrĩga kũmũmenyithia o haha kĩharoinĩ gĩkĩ atĩ ngoragwo ndĩ wa mĩena ĩĩrĩ ta rũhiũ rwa njora, Wainegene akĩũria no ndetereire macokio agĩthiĩ o na mbere na itherũka:
Nĩ niĩ ndoigĩte Mwendandũ tosha
Na rĩu ndĩroiga Mwendandũ toka
Nĩ niĩ ndatunyithirie Wagathiarĩ njũng’wa
Na rĩu ndĩrenda andũ ake mahe njũng’wa
Nĩ niĩ ndaikithĩirie Wagathiarĩ ndoro
Na ngĩigĩrĩra Mwendandũ
Nĩ niĩ ndagiririe Kĩambi Watho gĩtĩkĩrwo nĩ mũingĩ
Ngĩcoka ngiuga nĩ Mwendandũ waremwo nĩ wĩra
Nĩ niĩ ndathugundire mafia ma kĩrĩmainĩ gĩa Kĩrĩnyaga
Ngicoka ngĩra mũingĩ nĩ ũũkamwene wa Mwendandũ
Nĩ niĩ njambagia bũrũri ũyũ mĩrĩmo
Ngacoka ngaũhaka maguta na tũhama na tũnjimbo na tũcungwa
Nĩ niĩ nyambagĩrĩria ngũĩ
Ngacoka ngaigĩrĩra Mwendandũ wagi thayũ bũrũriinĩ
Nĩ niĩ ndĩragayania bũrũri tũcere
Ngacoka ngoiga ndĩ mũwaki
Nĩ niĩ ndĩrerĩra Ithĩramu kanjimbo
Ngacoka ngakana thakame ĩrĩ o iromoinĩ
Githĩ mũtirĩ na maitho inyuothe
Kaĩ mũtarona nĩ ma ndĩ wa mĩena ĩĩrĩ
Ta rũhiũ rwa njora
Rehei njũngw’a ĩno njikarĩre
Nĩ guo ndĩyatage na yo
Wainegene rĩu akĩamba gũtithia hanini, agĩcoka akĩambĩrĩria kwaũra bethiti ta kũndũ ekwambĩte kũriganĩrwo nĩ ũrĩa egwĩkaga, na agĩthiĩ o na mbere na gũtherũka ndeto, no rĩu mũgambo wake nĩ wagwĩte na ndwaiguagwo nĩ arĩa marĩ haraya tondũ o na tũkero twĩrĩ tũrĩa anyitĩte ngumbaco na guoko kwa ũrĩo nĩ ariganagĩrwo nĩ gũtũigĩrĩra iromoinĩ ciake rĩmwe na rĩmwe.
Rĩrĩa Wainegene arĩkirie kũruta bethiti na guoko kwa ũmotho na akĩmĩgũithia magũrũinĩ make, nĩ guo gĩkundi kĩrĩa kĩarĩ kĩnene gĩetunyire nduma, na rĩu kĩharo gĩgĩtigwo Wainegene na mumo wake, na hihi andũ angĩ anyinyi arĩa mendaga kuona kana Wainegene nĩ ekwaũra kinya thurwarĩ yake ya thĩiniĩ, ĩrĩa kaingĩ ĩtagwo kanyitĩrĩri.
Ũhoro wa Wainegene kwaũrĩra nguo kĩharoinĩ nĩ watambire na ihenya mũno, na amwe moigaga nĩ ma aũrire kinya kanyitĩrĩri, no angĩ makoiga atĩ nĩ agurumũrirwo kuma kĩrotoinĩ gĩake rĩrĩa mumo wake wetĩkirie nĩ ma nĩ akwaũra kinya kanyitĩrĩri, na kwoguo atĩ kau ndaũrire. Gũtuĩkaga gũtiarĩ andũ a matũũra arĩa moimĩte mutongoro wa mumo thutha matigarĩte Wainegene agĩũkĩrio tiga hihi erĩ kana atatũ.
No o na oimbũra mawara make o na gũtuĩka amoimbũrire ahana ta ũyũ warĩ mũhũgũyu e kĩrotoinĩ, mũingĩ wahanire ta ũyũ wahingũka maitho kana ta ũyũ wagĩire na maitho mangĩ merũ, na ũkĩambĩrĩria kuona Wainegene atarĩ mũndũ wa kwĩhokerwo ũikarĩri wa njũng’wa ya bũrũri.
Na maũndũ ma Wainegene magĩthiĩ na mbere na kũhoboka, na yo ngumo yake ĩgĩthiĩ na mbere na gũtharara.
Aingĩ meyũragia atĩrĩrĩ, hihi Wainegene nĩ agekinyia kĩharoinĩ kĩu mũthenya wa Kiumia, kana njono cia kwaũra nguo itikamũreka? Nao arĩa angĩ moigaga, Ngai Baba, gũtirĩ itonagwo bũrũriinĩ ũyũ witũ angĩkorwo nĩ Wainegene Waũrĩra nguo kĩharoinĩ mũthenya barigici.
Kũrĩ o angĩ moranagia atĩrĩ, hihi nake Wamũciĩ ekwaya kwaũra nguo ciake agirie mũcamanio wa rũciũ Kiumia ũhinge na aroneka ta arĩ wa mwĩgerekanio?
Gĩeterero ti kĩinaino, rĩu kwarokaga gũkĩa kwĩ mũthenya wa Kiumia, mũthenya ũrĩa mũingĩ warũrũnganaga kĩharoinĩ kĩa wĩyathi wĩiguĩre mĩario ya kũhonia mĩrĩmu ya Gwakwo na Kũhũyũka, narĩ hihi mĩrimũ ĩyo ĩtunye nduma nĩ guo bũrũri ũtũũre na thayũ. Gĩeterero ti kĩinaino, nĩ guo aingĩ matũũrainĩ mothe moigaga.
Cokai haha Kiumia kĩngĩ mũtegete matũ ndĩmũganĩre cia Mwendandũ na Wainegene magĩetha njũng’wa!
O rĩngĩ RIRIKANA, mũtĩ ũgĩaga bata nĩ gũikio irebeinĩ hĩndĩ ya gĩthurano. We wĩ na guo, menyerera ndũkanacererwo mũthenya wa gĩthurano wakinya. Gurumũka na mũtĩ waku na ũgurumũre angĩ ikũmi. Mũndũ ũmwe ndeheragĩrwo njĩra. Karumbeta nĩ kahuhe, na guo coro ũrĩ thutha!
Thaaai!
Hihinya ndari ũthome rũgano rwa Mwendandũ na Wainegene Magĩetha Njũng’wa, gĩcunjĩ kĩa: 1 , 2, 3, 4, 5
posted by Gatua wa Mbũgwa at 11/11/2007 03:11:00 AM
0 Comments:
Post a Comment
<< Home