Wainegene Kũina Kaarĩ Atarĩ Arataha
Rũgano rwa Mwendandũ na Wainegene Magĩetha Njũng’wa: Gĩcunjĩ gĩa kerĩ
Ugai ĩ tha…
Mwendandũ na wainegene o na matarĩ marakinya kĩharoinĩ, kwambire kũingĩra amarũmĩrĩri mehumbĩte nguo cia marangi matune, ma mathangũ, ma ngoikoni, ma bururu, ma gaki, na mangĩ maingĩ. Aingĩ ao mekĩrĩte tũkũbia twa tũng’eti tũkuhĩ twĩ na mandĩko, no amwe mekĩrĩte ngũbia ndaihu na igũrũ cia sombrero ciakũnjĩirwo haha matũinĩ ikarora na igũrũ ta ici igũkũya.
Arũmĩrĩri a Mwendandũ maingĩrire kĩharo manyitĩte matawa merĩ manyitanu. Matawa macio mamũrĩkaga harĩa morotithĩtio, na arĩa mamakuwĩte mokire makĩinaga ta ũũ:
Gwatia tawa na niĩ ngwatie, ithuothe tũgwatanĩrie tawa
Na ko kawĩra kega gathiĩ o na mbere
Mathukuru ma ũgĩ ciana irathoma tũhũ
Na ma ngathĩ ya gatagatĩinĩ igũthoma tũhũ
Kwambĩrĩria mwaka twerekeire
Bomu wanu, bomu tuu, bomu thirii, na bomu boo
Wagwatia tawa na niĩ ngwatie, ithuothe tũgwatanĩrie tawa
Na ko kawĩra kega gathiĩ o na mbere, gathiĩ o na mbere biũ bũrũriinĩ wothe
Mĩrimũ ya Gwakwo na ya Kũhũyũka ĩĩtunye nduma!
Aini a Mwendandũ matiendaga kũnogia eroreri mataiguĩte mĩario ya Mwendandũ, na kwoguo mainire o karwĩmbo kau magĩcoka magĩikara thĩ.
Nĩ guo na kĩo gĩkundi kĩa Wainegene gĩathugundire gĩthiũrũrĩ kĩnene kĩa mĩhari karũndo yathondekaga ithiũrũrĩ ingĩ nyingĩ thĩiniĩ wa kĩu kĩnene. Aingĩ marĩ na nguo ciarĩ na rangi wa macungwa, na angĩ mohereire macungwa mo mene mohetwo na tũmĩkwa mĩtweinĩ yao ngogoyo ya mo ĩnyũrũrũkagĩre maithoinĩ na matũinĩ mao. Ngũbia cia sombrero cikĩinagio kuma mwena gũthiĩ ũrĩa ũngĩ, rwĩmbo rwao rũkĩgĩa igũrũ:
Nĩ ithuĩ karagita harĩa twagerera tũkaragita
Na kwaga ũguo tũkahamũrithia andũ na hama ĩno itũ
Twagarũrĩra tũkanyita nyondo ndungu ya gwakũra manyũmba manyu
Rorai karagita gaka gaitũ ga kũmũragita mwehere mabarabarainĩ
Marĩa tũgwaka mahutanie na ma rũraya
Kũrĩa Wainegene agĩrire karagita na hama na nyondo
Mwaregera njĩra tũkamũragita, tũkamũhamũra, na tũkamũnyondoria
Kinya Mwendandũ okĩrĩrie njũng’wa Wainegene eyatage na yo
O hĩndĩ o ĩyo Wainegene akĩingĩra kĩharo na ũrũme na ũhuria ndaka. Akĩoya gĩkero na akĩambĩrĩria kũina kaarĩ ahaicĩte gĩtarainĩ gĩa kwarĩrio. Nĩ akĩmenyithirie mũingĩ atĩ nĩ onaga ũkĩmũnengere njũng’wa nake aikarĩre, nĩ amu nĩ akĩhaicĩte karĩmainĩ ka Magathĩti na akanĩrĩra ũhootani wake matukũ maingĩ. Ningĩ nĩ ahandĩte imenyithia tũcũmbĩrĩinĩ tuothe twa karĩma ka Magathĩti, hamwe na tũcũmbĩrĩinĩ twa tũthũngũri tuothe twambatĩru bũrũriinĩ wothe. Imenyithia icio ciarĩ na mĩhari ĩĩrĩ tu:
Nĩ niĩ ndoigire Mwendandũ tosha
Rĩu ndoiga Mwendandũ toka
Wara wakwa, Wainegene akĩra mũingĩ na gĩkero, nĩ ũteti mũkaru wa gwakũra kũrĩa gwake, gũthingũra kũrĩa gũthinge, gũthũkia kũrĩa kwagĩrie, gũtiirũra kũrĩa gũtiire, na gũcambũra arĩa acambie nĩ Mwendandũ ngĩmeragĩra nuthu njũng’wa thutha wa gĩthurano. Nĩ kĩo mũrona ndĩ na gĩkundi kĩnene kĩnyumĩte thutha gĩkĩenda mathunya marĩa ndũire ndĩkĩragĩra, akiuga na agĩtheka ta ũyũ wathekio nĩ mĩario ĩyo yake.
Agĩcoka agĩthiĩ na mbere na mĩario akiuga, Mwendandũ agĩthiĩ wĩra wa gwaka bũrũri, na niĩ ndĩmumaga thutha ngĩwakũraga, awambatĩria ngaũinamania, aũhonia ngaũrwaria, na aũthambia ngaũhaka ndooro, na mũingĩ nĩ ũiguaga mĩario yakwa na ũkaririkanagio kaingĩ kaingĩ nĩ mandĩko makwa makoragwo tũthũngũriinĩ tuothe twa karĩma ka Magathĩti.
No ningĩ wĩra wakwa kaingĩ nĩ wa hakiri, ngakũra bũrũri hakiriinĩ cia andũ rĩrĩa wakũri wa biũ warehe thĩna!
Gĩthĩ ũndũ ũngĩcokerwo kaingĩ o na ũtarĩ wa ma ndũtuĩkaga wa ma? Wainegene akĩũria mũingĩ ũrĩa warĩ kĩharo agĩikũrũkaga kuma gĩtarainĩ gĩa kwarĩrio ta arenda kũgeithia mũingĩ wothe na moko. Arũmĩrĩri a Wainegene nĩ maiguirwo magĩcokia, ĩĩ hau nĩ ma ta hama ĩrĩa yaku! Magĩcoka makiugĩrĩria mahũyũkĩte na gĩkeno ta aya matahĩte mahiũ mene na magaita thakame ya maitha.
No mũingĩ ũrĩa waikarĩte itĩinĩ kĩharo ndwaiguirwo ũkĩnyura o na hanini, no kwĩrorera managĩ marĩa marĩ harĩa mbere gĩtarainĩ gĩa kwarĩrio. Hau nĩ ho arũmĩrĩri a Wainegene manegenagĩra na mahũyũkagĩra, amwe makĩhutithanagia ithũri mwena ũyũ na ũyũ ũngĩ ta arĩ hĩndĩ macamania rĩa mbere.
Nĩ guo o rĩmwe Wainegene ahaicire rĩngĩ gĩtarainĩ gĩa kwarĩrio na akĩoya gĩkero o rĩngĩ akĩambĩrĩria kũina kaarĩ rita rĩa kerĩ. We mwene ehumbĩte ũũ wega thuti ya macungwa, na mũthũ wagwĩrĩire matũ meerĩ ũgacoka ũkarora igũrũ ta ici cierirwo igũkũya. Mũthũ warĩ wa sombrero.
Nĩ akĩrire mũingĩ atĩ aikarĩra njũng’wa, na arĩ na ma nĩ ekũmĩikarĩra, we gũtirĩ mũici wanaiya o na itumbĩ rĩa mũndũ atagaikia ngono. Na handũ ha gũte mathaa na mbeca cia mũingĩ, we ndagatinda agĩtwara mũici ta ũcio ũtarĩ thoni ũkũiya matũmbĩ mene igotiinĩ, akamũikia korokoro hau hau.
Ĩndĩ, Wainegene agĩthiĩ na mbere na kuga, we ndangĩigua guoya kana thoni akĩohera aici arĩa maiyĩte indo cia bata ta iganda cia cukari, thahabu, kana iganda cia ndawa kwa mũhiano, bata aici acio makorwo mwena wake gĩthuranoinĩ. Akiuga atĩ o na nĩ we wagiririe Mwendandũ aikie aici tũguarũ korokoroinĩ rĩrĩa arĩ ũmwe wa atua ciira, atanaikio nja nĩ Mwendandũ nĩ gũthũnũka.
Wainegene nĩ acokire akĩra mũingĩ atĩ we gũtirĩ mwena atakoragwo tondũ ahana rũhiũ rwa njora, rũrĩa rwa mĩena ĩĩrĩ. Mũndũ etĩkania na uge wake na etĩkĩre kũmũhe mĩtĩ ya gũikarĩra njũng’wa, gũtirĩ thahu o na wa ũici ũrĩkũ atekuoherwo. No mũndũ ta ũcio angĩrega kũmũrũmĩrĩra arũmĩrĩre Mwendandũ, angĩkorwo aiyĩte o na thanda ĩmwe ya mwere kana itũmbĩ rĩmwe tu rĩa ngũkũ, agĩrĩire gũikio korokoroinĩ hau hau.
Nao arĩa mataiyĩte o na gatũĩ no nĩ maregete kũmũrũmĩrĩra, othe nĩ ekũmabatithia aici acoke oige o na akorwo nĩ aici a kũbatithio, gũtirĩ mũici na mũcũthĩrĩria, na gũtirĩ mũici wa ma na wa kũbatithio, othe amaikie ngono na amahingĩrithie korokoroinĩ mohwo mai. Na ũcio nĩ guo njĩtaga ũtongoria, agĩthiĩ na mbere kuga, tiganai na ũyũ tuonete mĩaka ĩtano wa kweheria moko maũndũinĩ mothe, kana gũikarĩra rũgiri handũ ha gũthamaka na gũtongoria.
Niĩ ndĩ Ndume! Na ũteti wakwa nĩ wa Ndume!
Akĩhũyũka na mũgambo warĩ igũrũ oyete kĩara gĩkĩ kĩnene gĩa guoko kwa ũrĩo igũrũ gĩkorota thutha wake, na cio ciara ici ingĩ ciothe ikahana ta ici ciorotete mũtwe wake.
Wainegene agĩthiĩ na mbere na mĩario yake akĩoyoya mũgambo wake na igũrũ makĩria akiuga atĩ, mahĩtia maingĩ marĩa mekĩtwo kuma rĩrĩa Mwendandũ aikarĩire njũng’wa, mekĩtwo nĩ Mwendandũ na mafia yake, no mawega marĩa mothe monekete hĩndĩinĩ o ĩyo, nĩ marĩa we Wainegene arĩkĩtie gwĩka me na arũmĩrĩri ake matanaikio nja nĩ Mwendandũ nĩ gũthũnũka.
Wainegene hĩndĩ ĩyo akĩhũgũra na akĩona makari ma Mwendandũ marorete kĩharoinĩ. Akĩrĩkia mĩario yake na ihũyũka inene akiuga atĩ:
Rorai karagita gaka gakwa, tinga
Mũcoke mũikie maitho mwena ũyũ ũngĩ muone hama yakwa
Na mwena ũyũ ũngĩ muone kĩnyondo kĩnene gĩakwa
Gũtirĩ wĩra itangĩhota kũruta o na wega gũkĩra Mwendandũ
O na magoti mũtigũcoka kũrĩha ndaikarĩra njũng’wa
No bũrũri nĩ ũgũtonga makĩria, tondũ nĩ niĩ njũĩ gwathana wega
Na hũka ciothe nĩ igũcokio mabarabarainĩ ma Nyairobi nĩ guo mathakare
Nengerai mĩtĩ yanyu ndĩmwathage na gĩthũri ta ũrĩa njathanaga gwitũ
Kũu gũtirĩ kainagia gũtũ gatarĩ na rũtha rwakwa
O na manyũmba Nyairobi matigũcoka kũrĩhwo ndaikarĩra njũng’wa
No bũrũri no ũgũthiĩ na mbere na gũtonga!
Maciaro ma GDP marĩhaicaga na icunjĩ mĩrongo ĩna kwa igana o mwaka
O na gũtuĩka gũtirĩ kuoneka ũguo thĩ yothe!
Honi cia makari ma Mwendandũ makĩingĩra kĩharo ikĩgĩa igũrũ, rĩera rĩkĩhana ta rĩagarũrũka. Na o hĩndĩ o ĩyo Wainegene akĩambĩrĩria gũthiĩ erekeire mwena ũrĩa arũmĩrĩri ake maikarĩte thĩ itĩinĩ, na arĩa angĩ kanyekiinĩ.
Na o hĩndĩ o ĩyo mũtumia ũmwe wehumbĩte matonyo ma marangi maingĩ ta ma mũkũnga mbura agacoka akerigicĩria rĩthũ ciandeinĩ ĩkagwĩra gĩthũri mĩena yerĩ, akĩingĩra. Mũtumia ũcio ohereire rĩthũ ĩngĩ mũtwe yarĩ thiũrũrũkanie na ĩgakũndĩkĩrwo igũrũ wa thiithi wake akahana ta ũyũ wĩ na gathukĩ mũtwe. Nĩ ahĩtũkĩire hau mbere ya gĩtara gĩa kwarĩrio ahiũhĩte akĩhiũragia itonyo mwena ũyũ na ũyũ ũngĩ akĩinaga:
Ndĩ na ihu rĩakwa
Ndarutire Kindawa
Na ngwenda riume
Ndikerwo nĩ rĩa ngati
Agĩthiĩ o akĩinaga kinya akĩbuĩria. Nĩ guo mũthuri ũmwe okĩrire kanyekiinĩ harĩa aikarĩte thĩ kĩharo mwena wa itherero akiuga na mũgambo mũnene:
Wainegene arĩ kũina kaarĩ atarĩ arataha!
Amwe magĩtheka, na angĩ makĩhũyũka, na cio ngari cia Mwendandũ ikĩrũgama mbere ya gĩtarainĩ gĩa kwarĩrio. Arĩa makuĩtwo makiuma ngariinĩ hamwe na Mwendandũ magĩkuhĩrĩria gĩtarainĩ gĩa kwarĩrio. Mwendandũ akĩoya matawa merĩ manyitithanĩtio na kamũkwa ka rangi wa mathangũ na igũrũ agĩthiĩ akiugaga o agĩkuhagĩrĩria gĩtarainĩ gĩa kwarĩrio:
Kawĩra gathiĩ na mbere!
Kawĩra gathiĩ na mbere!
Kawĩra gathiĩ na mbere bũrũriinĩ witũ handũ warũma!
Na guo mũingĩ ũkĩamũkĩria
Kawĩra kega gathiĩ na mbere gathiĩ na mbere
No ti mũingĩ wothe wamũkĩririe, kũrĩ amwe manogonaga.
Rũgarĩ wa mĩrĩ warĩ mũhaicu. Gĩcanjama kĩarĩ gĩkinyu!
Cokai haha kiumia kĩngĩ mũtegete matũ ndĩmũganĩre!
O rĩngĩ RIRIKANA, mũtĩ ũgĩaga bata nĩ gũikio irebeinĩ hĩndĩ ya gĩthurano. We wĩ na guo, menyerera ndũkanacererwo mũthenya wa gĩthurano wakinya.
Gurumũka na mũtĩ waku na ũgurumũre angĩ ikũmi. Mũndũ ũmwe ndeheragĩrwo njĩra.
Karumbeta nĩ kahuhe, na guo coro ũrĩ thutha!
Thaaai!
Hihinya ndari ũthome gĩcunjĩ kĩa: 1
Ugai ĩ tha…
Mwendandũ na wainegene o na matarĩ marakinya kĩharoinĩ, kwambire kũingĩra amarũmĩrĩri mehumbĩte nguo cia marangi matune, ma mathangũ, ma ngoikoni, ma bururu, ma gaki, na mangĩ maingĩ. Aingĩ ao mekĩrĩte tũkũbia twa tũng’eti tũkuhĩ twĩ na mandĩko, no amwe mekĩrĩte ngũbia ndaihu na igũrũ cia sombrero ciakũnjĩirwo haha matũinĩ ikarora na igũrũ ta ici igũkũya.
Arũmĩrĩri a Mwendandũ maingĩrire kĩharo manyitĩte matawa merĩ manyitanu. Matawa macio mamũrĩkaga harĩa morotithĩtio, na arĩa mamakuwĩte mokire makĩinaga ta ũũ:
Gwatia tawa na niĩ ngwatie, ithuothe tũgwatanĩrie tawa
Na ko kawĩra kega gathiĩ o na mbere
Mathukuru ma ũgĩ ciana irathoma tũhũ
Na ma ngathĩ ya gatagatĩinĩ igũthoma tũhũ
Kwambĩrĩria mwaka twerekeire
Bomu wanu, bomu tuu, bomu thirii, na bomu boo
Wagwatia tawa na niĩ ngwatie, ithuothe tũgwatanĩrie tawa
Na ko kawĩra kega gathiĩ o na mbere, gathiĩ o na mbere biũ bũrũriinĩ wothe
Mĩrimũ ya Gwakwo na ya Kũhũyũka ĩĩtunye nduma!
Aini a Mwendandũ matiendaga kũnogia eroreri mataiguĩte mĩario ya Mwendandũ, na kwoguo mainire o karwĩmbo kau magĩcoka magĩikara thĩ.
Nĩ guo na kĩo gĩkundi kĩa Wainegene gĩathugundire gĩthiũrũrĩ kĩnene kĩa mĩhari karũndo yathondekaga ithiũrũrĩ ingĩ nyingĩ thĩiniĩ wa kĩu kĩnene. Aingĩ marĩ na nguo ciarĩ na rangi wa macungwa, na angĩ mohereire macungwa mo mene mohetwo na tũmĩkwa mĩtweinĩ yao ngogoyo ya mo ĩnyũrũrũkagĩre maithoinĩ na matũinĩ mao. Ngũbia cia sombrero cikĩinagio kuma mwena gũthiĩ ũrĩa ũngĩ, rwĩmbo rwao rũkĩgĩa igũrũ:
Nĩ ithuĩ karagita harĩa twagerera tũkaragita
Na kwaga ũguo tũkahamũrithia andũ na hama ĩno itũ
Twagarũrĩra tũkanyita nyondo ndungu ya gwakũra manyũmba manyu
Rorai karagita gaka gaitũ ga kũmũragita mwehere mabarabarainĩ
Marĩa tũgwaka mahutanie na ma rũraya
Kũrĩa Wainegene agĩrire karagita na hama na nyondo
Mwaregera njĩra tũkamũragita, tũkamũhamũra, na tũkamũnyondoria
Kinya Mwendandũ okĩrĩrie njũng’wa Wainegene eyatage na yo
O hĩndĩ o ĩyo Wainegene akĩingĩra kĩharo na ũrũme na ũhuria ndaka. Akĩoya gĩkero na akĩambĩrĩria kũina kaarĩ ahaicĩte gĩtarainĩ gĩa kwarĩrio. Nĩ akĩmenyithirie mũingĩ atĩ nĩ onaga ũkĩmũnengere njũng’wa nake aikarĩre, nĩ amu nĩ akĩhaicĩte karĩmainĩ ka Magathĩti na akanĩrĩra ũhootani wake matukũ maingĩ. Ningĩ nĩ ahandĩte imenyithia tũcũmbĩrĩinĩ tuothe twa karĩma ka Magathĩti, hamwe na tũcũmbĩrĩinĩ twa tũthũngũri tuothe twambatĩru bũrũriinĩ wothe. Imenyithia icio ciarĩ na mĩhari ĩĩrĩ tu:
Nĩ niĩ ndoigire Mwendandũ tosha
Rĩu ndoiga Mwendandũ toka
Wara wakwa, Wainegene akĩra mũingĩ na gĩkero, nĩ ũteti mũkaru wa gwakũra kũrĩa gwake, gũthingũra kũrĩa gũthinge, gũthũkia kũrĩa kwagĩrie, gũtiirũra kũrĩa gũtiire, na gũcambũra arĩa acambie nĩ Mwendandũ ngĩmeragĩra nuthu njũng’wa thutha wa gĩthurano. Nĩ kĩo mũrona ndĩ na gĩkundi kĩnene kĩnyumĩte thutha gĩkĩenda mathunya marĩa ndũire ndĩkĩragĩra, akiuga na agĩtheka ta ũyũ wathekio nĩ mĩario ĩyo yake.
Agĩcoka agĩthiĩ na mbere na mĩario akiuga, Mwendandũ agĩthiĩ wĩra wa gwaka bũrũri, na niĩ ndĩmumaga thutha ngĩwakũraga, awambatĩria ngaũinamania, aũhonia ngaũrwaria, na aũthambia ngaũhaka ndooro, na mũingĩ nĩ ũiguaga mĩario yakwa na ũkaririkanagio kaingĩ kaingĩ nĩ mandĩko makwa makoragwo tũthũngũriinĩ tuothe twa karĩma ka Magathĩti.
No ningĩ wĩra wakwa kaingĩ nĩ wa hakiri, ngakũra bũrũri hakiriinĩ cia andũ rĩrĩa wakũri wa biũ warehe thĩna!
Gĩthĩ ũndũ ũngĩcokerwo kaingĩ o na ũtarĩ wa ma ndũtuĩkaga wa ma? Wainegene akĩũria mũingĩ ũrĩa warĩ kĩharo agĩikũrũkaga kuma gĩtarainĩ gĩa kwarĩrio ta arenda kũgeithia mũingĩ wothe na moko. Arũmĩrĩri a Wainegene nĩ maiguirwo magĩcokia, ĩĩ hau nĩ ma ta hama ĩrĩa yaku! Magĩcoka makiugĩrĩria mahũyũkĩte na gĩkeno ta aya matahĩte mahiũ mene na magaita thakame ya maitha.
No mũingĩ ũrĩa waikarĩte itĩinĩ kĩharo ndwaiguirwo ũkĩnyura o na hanini, no kwĩrorera managĩ marĩa marĩ harĩa mbere gĩtarainĩ gĩa kwarĩrio. Hau nĩ ho arũmĩrĩri a Wainegene manegenagĩra na mahũyũkagĩra, amwe makĩhutithanagia ithũri mwena ũyũ na ũyũ ũngĩ ta arĩ hĩndĩ macamania rĩa mbere.
Nĩ guo o rĩmwe Wainegene ahaicire rĩngĩ gĩtarainĩ gĩa kwarĩrio na akĩoya gĩkero o rĩngĩ akĩambĩrĩria kũina kaarĩ rita rĩa kerĩ. We mwene ehumbĩte ũũ wega thuti ya macungwa, na mũthũ wagwĩrĩire matũ meerĩ ũgacoka ũkarora igũrũ ta ici cierirwo igũkũya. Mũthũ warĩ wa sombrero.
Nĩ akĩrire mũingĩ atĩ aikarĩra njũng’wa, na arĩ na ma nĩ ekũmĩikarĩra, we gũtirĩ mũici wanaiya o na itumbĩ rĩa mũndũ atagaikia ngono. Na handũ ha gũte mathaa na mbeca cia mũingĩ, we ndagatinda agĩtwara mũici ta ũcio ũtarĩ thoni ũkũiya matũmbĩ mene igotiinĩ, akamũikia korokoro hau hau.
Ĩndĩ, Wainegene agĩthiĩ na mbere na kuga, we ndangĩigua guoya kana thoni akĩohera aici arĩa maiyĩte indo cia bata ta iganda cia cukari, thahabu, kana iganda cia ndawa kwa mũhiano, bata aici acio makorwo mwena wake gĩthuranoinĩ. Akiuga atĩ o na nĩ we wagiririe Mwendandũ aikie aici tũguarũ korokoroinĩ rĩrĩa arĩ ũmwe wa atua ciira, atanaikio nja nĩ Mwendandũ nĩ gũthũnũka.
Wainegene nĩ acokire akĩra mũingĩ atĩ we gũtirĩ mwena atakoragwo tondũ ahana rũhiũ rwa njora, rũrĩa rwa mĩena ĩĩrĩ. Mũndũ etĩkania na uge wake na etĩkĩre kũmũhe mĩtĩ ya gũikarĩra njũng’wa, gũtirĩ thahu o na wa ũici ũrĩkũ atekuoherwo. No mũndũ ta ũcio angĩrega kũmũrũmĩrĩra arũmĩrĩre Mwendandũ, angĩkorwo aiyĩte o na thanda ĩmwe ya mwere kana itũmbĩ rĩmwe tu rĩa ngũkũ, agĩrĩire gũikio korokoroinĩ hau hau.
Nao arĩa mataiyĩte o na gatũĩ no nĩ maregete kũmũrũmĩrĩra, othe nĩ ekũmabatithia aici acoke oige o na akorwo nĩ aici a kũbatithio, gũtirĩ mũici na mũcũthĩrĩria, na gũtirĩ mũici wa ma na wa kũbatithio, othe amaikie ngono na amahingĩrithie korokoroinĩ mohwo mai. Na ũcio nĩ guo njĩtaga ũtongoria, agĩthiĩ na mbere kuga, tiganai na ũyũ tuonete mĩaka ĩtano wa kweheria moko maũndũinĩ mothe, kana gũikarĩra rũgiri handũ ha gũthamaka na gũtongoria.
Niĩ ndĩ Ndume! Na ũteti wakwa nĩ wa Ndume!
Akĩhũyũka na mũgambo warĩ igũrũ oyete kĩara gĩkĩ kĩnene gĩa guoko kwa ũrĩo igũrũ gĩkorota thutha wake, na cio ciara ici ingĩ ciothe ikahana ta ici ciorotete mũtwe wake.
Wainegene agĩthiĩ na mbere na mĩario yake akĩoyoya mũgambo wake na igũrũ makĩria akiuga atĩ, mahĩtia maingĩ marĩa mekĩtwo kuma rĩrĩa Mwendandũ aikarĩire njũng’wa, mekĩtwo nĩ Mwendandũ na mafia yake, no mawega marĩa mothe monekete hĩndĩinĩ o ĩyo, nĩ marĩa we Wainegene arĩkĩtie gwĩka me na arũmĩrĩri ake matanaikio nja nĩ Mwendandũ nĩ gũthũnũka.
Wainegene hĩndĩ ĩyo akĩhũgũra na akĩona makari ma Mwendandũ marorete kĩharoinĩ. Akĩrĩkia mĩario yake na ihũyũka inene akiuga atĩ:
Rorai karagita gaka gakwa, tinga
Mũcoke mũikie maitho mwena ũyũ ũngĩ muone hama yakwa
Na mwena ũyũ ũngĩ muone kĩnyondo kĩnene gĩakwa
Gũtirĩ wĩra itangĩhota kũruta o na wega gũkĩra Mwendandũ
O na magoti mũtigũcoka kũrĩha ndaikarĩra njũng’wa
No bũrũri nĩ ũgũtonga makĩria, tondũ nĩ niĩ njũĩ gwathana wega
Na hũka ciothe nĩ igũcokio mabarabarainĩ ma Nyairobi nĩ guo mathakare
Nengerai mĩtĩ yanyu ndĩmwathage na gĩthũri ta ũrĩa njathanaga gwitũ
Kũu gũtirĩ kainagia gũtũ gatarĩ na rũtha rwakwa
O na manyũmba Nyairobi matigũcoka kũrĩhwo ndaikarĩra njũng’wa
No bũrũri no ũgũthiĩ na mbere na gũtonga!
Maciaro ma GDP marĩhaicaga na icunjĩ mĩrongo ĩna kwa igana o mwaka
O na gũtuĩka gũtirĩ kuoneka ũguo thĩ yothe!
Honi cia makari ma Mwendandũ makĩingĩra kĩharo ikĩgĩa igũrũ, rĩera rĩkĩhana ta rĩagarũrũka. Na o hĩndĩ o ĩyo Wainegene akĩambĩrĩria gũthiĩ erekeire mwena ũrĩa arũmĩrĩri ake maikarĩte thĩ itĩinĩ, na arĩa angĩ kanyekiinĩ.
Na o hĩndĩ o ĩyo mũtumia ũmwe wehumbĩte matonyo ma marangi maingĩ ta ma mũkũnga mbura agacoka akerigicĩria rĩthũ ciandeinĩ ĩkagwĩra gĩthũri mĩena yerĩ, akĩingĩra. Mũtumia ũcio ohereire rĩthũ ĩngĩ mũtwe yarĩ thiũrũrũkanie na ĩgakũndĩkĩrwo igũrũ wa thiithi wake akahana ta ũyũ wĩ na gathukĩ mũtwe. Nĩ ahĩtũkĩire hau mbere ya gĩtara gĩa kwarĩrio ahiũhĩte akĩhiũragia itonyo mwena ũyũ na ũyũ ũngĩ akĩinaga:
Ndĩ na ihu rĩakwa
Ndarutire Kindawa
Na ngwenda riume
Ndikerwo nĩ rĩa ngati
Agĩthiĩ o akĩinaga kinya akĩbuĩria. Nĩ guo mũthuri ũmwe okĩrire kanyekiinĩ harĩa aikarĩte thĩ kĩharo mwena wa itherero akiuga na mũgambo mũnene:
Wainegene arĩ kũina kaarĩ atarĩ arataha!
Amwe magĩtheka, na angĩ makĩhũyũka, na cio ngari cia Mwendandũ ikĩrũgama mbere ya gĩtarainĩ gĩa kwarĩrio. Arĩa makuĩtwo makiuma ngariinĩ hamwe na Mwendandũ magĩkuhĩrĩria gĩtarainĩ gĩa kwarĩrio. Mwendandũ akĩoya matawa merĩ manyitithanĩtio na kamũkwa ka rangi wa mathangũ na igũrũ agĩthiĩ akiugaga o agĩkuhagĩrĩria gĩtarainĩ gĩa kwarĩrio:
Kawĩra gathiĩ na mbere!
Kawĩra gathiĩ na mbere!
Kawĩra gathiĩ na mbere bũrũriinĩ witũ handũ warũma!
Na guo mũingĩ ũkĩamũkĩria
Kawĩra kega gathiĩ na mbere gathiĩ na mbere
No ti mũingĩ wothe wamũkĩririe, kũrĩ amwe manogonaga.
Rũgarĩ wa mĩrĩ warĩ mũhaicu. Gĩcanjama kĩarĩ gĩkinyu!
Cokai haha kiumia kĩngĩ mũtegete matũ ndĩmũganĩre!
O rĩngĩ RIRIKANA, mũtĩ ũgĩaga bata nĩ gũikio irebeinĩ hĩndĩ ya gĩthurano. We wĩ na guo, menyerera ndũkanacererwo mũthenya wa gĩthurano wakinya.
Gurumũka na mũtĩ waku na ũgurumũre angĩ ikũmi. Mũndũ ũmwe ndeheragĩrwo njĩra.
Karumbeta nĩ kahuhe, na guo coro ũrĩ thutha!
Thaaai!
Hihinya ndari ũthome gĩcunjĩ kĩa: 1
posted by Gatua wa Mbũgwa at 10/13/2007 09:16:00 PM
0 Comments:
Post a Comment
<< Home