Monday, October 03, 2005

Rũgano rwa Mĩkũna Rũkũ (Woodpeckers)

Ugai ĩtha! Tene tene mũũno rĩrĩa bũrũri witũ ũtaagaga iria, maĩ, kana ũkĩ…..

Gũtuĩkaga atĩ nĩ rĩo Athũngũ mokire bũrũri witũ wa Kĩrĩnyaga rita rĩa mbere. Maakinya handũ hothe he mũciĩ, gũtuĩkaga magũthagũthaga ihingo cia icagi iria marenda gũtonya ta nyoni ĩrĩa ĩtagwo Mũkũna Rũkũ. Kaingĩ maatonyaga icagiinĩ cia Agĩkũyũ makĩhoya gĩa kũrĩa kana gĩa kũnyua tondũ bũrũri wa Gĩkũyũ ndwagaga irio, iria, kana ũkĩ.

Nĩ ũndũ wa kũgũthagũthaga ihingo ta nyoni ĩyo, nao makĩheo rĩtwa rĩu magĩĩtwo Mĩkũna Rũkũ. Andũ mangĩaiguire kwagũthagũthwo kĩhingo moigaga, mbarĩ ya Mĩkũna Rũkũ nĩ yakinya. Rĩtwa rĩu nĩ rĩetanagwo mũno tene Gĩkũyũinĩ, na rĩmwe na rĩmwe nĩ rĩetagwo andũ airũ arĩa moonekaga makĩĩgerekania na mĩikarĩre kana mĩarĩrie ya Athũngũ.

Kwaria ma, rĩtwa Mũkũna Rũkũ rĩtiarĩ rĩtwa rĩende, na mũndũ angĩetirwo ũguo nĩ ageragia mũno kwaga gũcoka kwĩgerekania na Athũngũ nĩ guo rĩtwa rĩu rĩtikarũme.

MĨKŨNA RŨKŨ YA MATUKŨ TŨRĨ
Ũmũthĩ ũyũ tũrĩ, andũ aitũ nĩ o rĩu maagarũrũkire magĩtuĩka Mĩkũna Rũkũ. Magũthagũthaga mĩrango ya arũgamĩrĩri a mabũrũri ma na nja makĩhoya ũteithio atĩ maiguithanio na aariũ na aarĩ a nyina mahote gũikarania na thayũ bũrũriinĩ wao.

Na rĩu tondũ irio, iria na ũkĩ, nĩ ciagarũrũkire igĩtuĩka mbeca, andũ aya aitũ metuĩte Mĩkũna Rũkũ ya kũgũthagũthaga ihingo cia arũgamĩrĩri a thĩ cia na nja makĩhoya mbeca cia kwĩyambatĩria ngathĩ ũtetiinĩ wao.

Tega matũ wĩiguĩre, na ũhingũrie maitho wĩyonere Mĩkũna Rũkũ ĩrĩa ĩrateng’era kũgũthagũtha ihingo cia arũgamĩrĩri a mabũrũri ma na nja atĩ ĩteithĩrĩrio kĩũtetiinĩ wa yo hĩndĩ ĩno ya kũhũũranĩra Gwĩtĩkĩrwo kana Kũregwo gwa Kĩambi Watho Kĩerũ kĩa Mũthingi wa Tabarĩra na Mawatho ma Bũrũri wa Kĩrĩnyaga.

Thenema ya tũhũ ĩthũirwo nũũ?

Rũgano rwakwa rwathirĩra hau.

Thaaai! (Peace!)

10 Comments:

Blogger Gatua wa Mbũgwa said...

Nĩ ngatho kũrĩ inyuĩ inyuothe mũceerete haha na mũgatiga ndũmĩrĩri cianyu njega cia kũnyũmĩrĩria rũgendoinĩ. Ceeragai kaingĩ. Nĩ ngatho o rĩngĩ.

Thaaai!

October 06, 2005 12:50 AM  
Blogger Ndesanjo Macha said...

Kumbe najua Gikuyu! Nasoma, mara najikuta kuwa naelewa unachosema. We! Kaza kamba.

October 11, 2005 8:06 PM  
Anonymous Anonymous said...

I dare not write in kikuyu coz i dont know how to type with the syllables from my keyborad, tho am reading most of it well & enjoying rugano rwa mikuna ruku... my query is to Gatua wa Mbugua, how do i get to write/type in kikuyu syllables from the PC?
Otherwise keep up the good work!

October 13, 2005 2:32 AM  
Blogger Gatua wa Mbũgwa said...

Nĩ ngatho mũno kũrĩ inyuĩ inyuothe mwandĩkĩte mawoni manyu haha. Nĩ ũndũ andũ aingĩ nĩ marenda kũmenya ũrĩa mangĩkĩra tũkũbia na kombiuta igũrũ wa ndemwa cia Gĩgĩkũyũ, “i na u”, nĩ ngũtarĩria ũhoro ũcio wega mandĩkoinĩ ma mburogo yakwa mũicoinĩ wa kiumia gĩkĩ

Nao arĩa maraigua guoya kwandĩka na Gĩgĩkũyũ atĩ tondũ matiũĩ wega, kana tondũ matirahota gwĩkĩra tũkũbia na kombiuta ciao, ngũmoria mandĩke tu tondũ kwerirwo gwĩthamba nĩ kũruta nguo.

Tũrenda gũkũria rũthiomi rwitũ na nĩ tũĩ atĩ amwe aitũ matiandĩkaga na Gĩgĩkũyũ, na kwoguo matingĩandĩka wega o rĩmwe. Mageria no mo mahota.

Thaaai!

October 15, 2005 11:54 AM  
Anonymous Anonymous said...

Wa mbere ni gucokia ngatho gwaku mwandiki Gatua wa Mbugwa ni kwandika mburogo na ruthiomi rwa Gikuyu.

Nindireruta guthoma Gikuyu na guthoma ng'ano ciaku ta ino ya "Mikuna Ruku" niirandeithia kurumia Gikuyu giakwa.

Ciana cia hindi itu itiarutirwo guthoma na kwandika Gikuyu na undu muru muno tondu nituheagwo mweke wa guthoma thiomi (ruthiomi kwa uingi?) cia mabururi mangi ta Gifaranja na Kinjeremani. Twagite gukorwo tugifundithio Gikuyu thukuriini niki? Ona hamwe na gucagura guthomithia thiomi cia na nja nitwagiriirwo ni guthomithio thiomi ciitu ta Gikuyu. No nyende kuigua meeciria maaku.

Ni wega muno niundu wa wira uria uraruta. Rumia wira uyu wa gutumenyithia Gikuyu.

Wanjiru wa N.

September 26, 2007 12:29 PM  
Anonymous Anonymous said...

Wambere ni ngeithi,

Uhoro wa guthomithia ruthiomi rwitu intaneti-ini ni wa gwitiirwo muno. Ugaciru wa mitambo ya kiriu niyagiriirwo gutheremia maundu maitu ma kinduire na gutuma andu mamenye kuria tumite niguo twibange kuria tuguthie.

Kamichore

December 06, 2007 1:22 AM  
Anonymous Anonymous said...

Ngeithi nyingi kuuma Kenya. Ni riita riakwa ria mbere kuhingura blog yaku na nindakena muno tondu nindathikiriirie marebeta maku CD ini twari nacio Nakuru Kenya through your brother Kimani. Machine yakwa ndiri na option ya gwikira tukobia demwa ini no ngwihoka ni urahota kunyita uria nyandikite na gikuyu. Ngai akurathime. WE ARE VERY PROUD OF YOU.

Wa Marekia

January 27, 2009 4:42 AM  
Blogger Susan said...

Kai nii ndina munyaka ...Ndacemania nawe umuthi na ndakora ureka undu muthaka ta uyu wa gutheremia lugha ya gikuyu.
Ngai arukurathima na andu aku muno.

Wanjira

June 09, 2009 6:40 PM  
Blogger kimani. said...

Wii mwega. Nderitwo uhoro waku ni muthuri wa Mururia ngiona tari maheni.
Ndetikirie nima nikuri mundu tawe hindi iria Ngugi Wa Thiong'o okire unibaciti ya Nairobi(2004) agituira ati waneanire thecici ya macitaci Keele yandikitwo na Gikuyu na riu ona niurikitie ya biheichindi, utigitie kuneana unayo yandikitwo na Gikuyu.
Muthuri ucio anjirite ati, wimunini wathunguthire mucemanioini wa ndithii, ndithii agikena muno, agikuhe iheo. Nikuonania ati wanjitie kwirugamia keheri (oustanding) kuma urio munini. Nikuona ati wi njamba, urotaha iria njiairi.
Kimani.

December 11, 2009 4:27 AM  
Anonymous Kihara said...

Amukira ngeithi kuuma kuri nii
Ndathomire uhooro waku ngathitiini wa ndikitwo ni burobetha Evan Mwangi akiuga uria wandikiite thecici ciaku na Gikuyu. Ugwo ni wega muno na ni uratuma onaithui tuthomete ithomo cia thiomi (linguistics ?) tugie na wuigikiriri wa gutuiria ruthiomi rwitu rwa Gikuyu. Thengio na ngwihoka burogi ino yaku no ituire.

December 12, 2011 4:35 AM  

Post a Comment

<< Home